Cijfers van het CBS laten zien dat er in Nederland steeds meer zzp’ers bij komen. En arbeidsmarktdeskundigen verwachten dat deze groei de komende tijd zal blijven. Voor werkgevers in de huidige krappe arbeidsmarkt kan het inhuren van zzp’ers een oplossing bieden. Wanneer je als werkgever een zzp’er inhuurt is het belangrijk om schijnzelfstandigheid te voorkomen. In deze blog leggen we uit wat schijnzelfstandigheid is en hoe je dit als werkgever kunt voorkomen.
Een zzp’er is een zelfstandige zonder personeel en volgens het CBS een persoon die arbeid verricht voor eigen rekening of risico. Schijnzelfstandigheid ontstaat wanneer een zzp’er zichzelf zelfstandig noemt maar eigenlijk is hij of zij een werknemer. Schijnzelfstandigheid wordt daarom ook wel een verkapt dienstverband genoemd.
De wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) omschrijft wanneer er sprake is van zelfstandigheid, namelijk als aan de volgende drie voorwaarden wordt voldaan:
- Persoonlijke arbeid, de zzp’er mag het werk ook door iemand anders laten doen;
- Gezagsverhouding, de zzp’er mag zelf bepalen hoe de opdracht uitgevoerd wordt, zonder toezicht van de opdrachtgever;
- Beloning, de zzp’er ontvangt alleen een vergoeding voor de gemaakte kosten en dus geen loon.
Wanneer een zzp’er niet aan één van deze drie voorwaarden voldoet, is er sprake van schijnzelfstandigheid. Er ontstaat tussen de zzp’er en de opdrachtgever van rechtswege een dienstverband met alle rechten en plichten die daarbij komen kijken.
De gevolgen van schijnzelfstandigheid
Blijkt inderdaad dat er sprake is van schijnzelfstandigheid? Dan ziet de overheid de opdrachtgever als werkgever. Als werkgever ben je verantwoordelijkheid voor het inhouden en betalen van loonheffingen. De werkgever loopt, met terugwerkende kracht, het risico op betaling van loonheffingen. Indien de kantonrechter eraan te pas moet komen dan loop je als werkgever ook risico op een boete.
Daarnaast kunnen schijnzelfstandigen met terugwerkende kracht een arbeidsovereenkomst en de daarbij horende rechten eisen. Denk hierbij aan pensioenopbouw, loondoorbetaling bij vakantie en ziekte en vakantiegeld. Dit alles kan een werkgever veel geld kosten.
Voorkomen van schijnzelfstandigheid
Schijnzelfstandigheid kan dus veel financiële gevolgen hebben voor een werkgever. Om schijnzelfstandigheid te voorkomen is het allereerst verstandig om gebruik te maken van een modelovereenkomst/ zzp contract. Een modelovereenkomst of zzp contract is een overeenkomst waarin vast wordt gelegd dat er geen sprake is van werkgeversgezag of loondienst. Deze overeenkomst kan zelf opgesteld worden maar op de website van de belastingdienst staan ook verschillende modelovereenkomsten.
Zorg ervoor dat je dat wat je op schrift hebt vastgelegd ook daadwerkelijk op die manier in de praktijk ten uitvoer brengt. Ondanks datgene wat je op papier met elkaar hebt afgesproken, is uiteindelijk de wijze waarop het in de praktijk uitgevoerd wordt bepalend voor de beoordeling van wel of geen gezagsverhouding.
Daarnaast is het als werkgever zijnde goed om een zzp’er te stimuleren meerdere opdrachten aan te nemen. Wanneer een zzp’er meerdere opdrachten uitvoert is het minder waarschijnlijk dat er sprake is van een verkapt dienstverband. Dit kan de zzp’er overigens niet verplicht worden.
Zoals omschreven bepaalt onder andere de gezagsverhouding tussen een opdrachtgever en opdrachtnemer of er sprake is van zelfstandigheid. Hier gaat het in de praktijk nog wel eens mis. Gaat een zzp’er een opdracht uitvoeren voor jouw organisatie? Zorg er dan voor dat het resultaat en de duur van de opdracht goed staan beschreven in de overeenkomst van opdracht. Laat de zzp’er zelf bepalen hoe hij/zij de werkzaamheden uitvoert en laat de zzp’er ook zelf bepalen wanneer (dus op welke tijdstippen) en vanaf welke locatie hij of zij de opdracht uitvoert. Bepaalt de opdrachtgever dit voor de zzp’er dan is er sprake van gezag en toezicht. Zo is het dan ook niet verstandig om de zzp’er deel te laten nemen aan de geldende urenregistratie/prikklok binnen de organisatie. Hij voert immers de werkzaamheden buiten gezag uit.
Ook de beloning bepaalt onder andere of er sprake is van zelfstandigheid. Wanneer een zzp’er iedere maand exact dezelfde factuur stuurt heeft dit veel weg van een loonbetaling. Om dit te voorkomen kan je de zzp’er vragen maandelijks een gespecificeerde factuur op te maken.
Tot slot is het te adviseren om een zzp’er geen bedrijfskleding te laten dragen of visitekaartjes uit te laten delen met het logo van de opdrachtgever erop. Zorg ook dat de zzp’er zijn of haar eigen bedrijfsmiddelen heeft zoals een laptop, telefoon of gereedschappen. Geef dergelijke middelen niet vanuit de organisatie in bruikleen aan de zzp’er. Dit alles kan wijzen op een verkapt dienstverband.
Wat in de praktijk ook vaak gebeurt is een oud-werknemer die in dezelfde functie terugkomt maar dan als zzp’er. Een dergelijke constructie duidt op schijnzelfstandigheid en is daarom sterk af te raden.
Hulp nodig?
Werk je met zzp’ers en twijfel je of het wel echt zzp’ers zijn? Of ben je van plan binnenkort met een zzp’er samen te gaan werken? Onze HR-adviseurs adviseren en ondersteunen graag om schijnzelfstandigheid en alle financiële gevolgen die daarbij komen kijken te voorkomen. Neem gerust eens contact met ons op.
Marlijn Zwijgers
HR adviseur B-Talented
Reactie plaatsen
Reacties